ශ්‍රී ලංකාවේ පැරණි සිතියම් හොයා ගන්න ඕනි වුණොත් අපි හැමෝට ම මතක් වෙන්නේ රාජ්‍ය ලේඛනාගාරයයි. ඇත්තට ම ලංකාවේ පැරණි සිතියම් සියල්ලක් ම වගේ රාජ්‍ය ලේඛනාගාරයේ තැන්පත් වෙලා තියෙනවා. රාජ්‍ය ලේඛනාගාරයට පිවිසෙන තැනත් ඒ වගේ සිතියම් සැලකිය යුතු ප්‍රමාණයක් තොරතුරු සොයා එන අයගේ ප්‍රයෝජන සදහා ප්‍රදර්ශනය කරලා තියෙනවා.
මේ කතාව රාජ්‍ය ලේඛනාගාරයේ තියෙන සිතියම් ගැන නෙවෙයි, ශ්‍රී ලංකා මිනින්දෝරු දෙපාර්තමේන්තුවේ තියෙන පරණ සිතියම් ටිකක් ගැනයි. ශ්‍රී ලංකා මිනින්දෝරු දෙපාර්තමේන්තුව කියන්නේ ශ්‍රී ලංකාවේ පැරණි ම දෙපාර්තමේන්තුවයි. මිනින්දෝරු දෙපාර්තමේන්තුව ආරම්භ කරලා තියෙන්නේ 1800 අවුරුද්දෙයි. ඒ කියන්නේ මේ අවුරුද්දට මිනින්දෝරු දෙපාර්තමේන්තුවට වසර 218ක් සම්පූර්ණ වෙනවා.
සිතියමක් මිලදී ගන්න මිනින්දෝරු දෙපාර්තමේන්තුවේ පාරිභෝගික සේවා අංශයට ගියපු වෙලාවේ පරණ සිතියම් ටිකක් හම්බු වුණු නිසා ඒවායේ පින්තූර ටිකකුත් ගන්න හැකි වුණා. මම දැන් ඉදිරිපත් කරන සිතියම්වල විශේෂත්වය වෙන්නේ මේ සිතියම්වලින් විවිධ යුගයන්හි කොළඹ නගරය තිබුණු හැටි ගැන හොද අවබෝධයක් ලබා ගැනීමට හැකි වීමයි. මේ සිතියම් එකින් එක බලලා ඔබ ම මේවාගේ වෙනස තේරුම් ගන්න. මේ සිතියම් ගොඩක් ඒවා ඉතා පැරණියි. සමහර ඒවා ලන්දේසි යුගයේ අවසාන වර්ෂයේ සකස් කළ සිතියම්. අනිත් ඒවා සියල්ල ම වගේ ඉංග්‍රීසි පාලන කාලයේ සකස් කළ සිතියම්. මේ සිතියම් එකතුවේ අවසානයට අද දවසේ පාවිච්චි කරන සිතියමකුත් එකතු කරන්න අදහස් කළා. එයින් කොළඹ නගරයේ වර්තමාන වෙනස් වීම් ඔබට අවබෝධ කරගැනීමට හැකි වෙයි.
මිනින්දෝරු දෙපාර්තමේන්තුවෙන් එකතු කරගත්ත තවත් දුර්ලභ සිතියම් ටිකක් සහ ජාතික ලේඛනාගාරයෙන් එකතු කරගත් සිතියම් ටිකක් මම ළග තිබුණත් ඒවා ගැන පස්සේ දවසක ලියන්න උත්සාහයක් දරනවා.
පළමු සිතියම (කොළඹ කොටුව)
සිතියමේ නම - PLAN DE LA VILLE et du FORT DE COLOMBO
සිතියමේ ස්ථාන නාම සදහන් භාෂාව - ඕලන්ද භාෂාව
සිතියම නිර්මාණය වූ වර්ෂය - 1796 (ඕලන්ද යුගයේ අවසාන වර්ෂය)
දෙවැනි සිතියම (කොළඹ නගරය)
සිතියමෙන් නිරූපිත ස්ථානය - කොළඹ නගරය
සිතියමේ නම - Colombo in the 18th Century (18වැනි සියවසේදී කොළඹ නගරය)
සිතියමේ ස්ථාන නාම සදහන් භාෂාව - ඉංග්‍රීසි
සිතියම නිර්මාණය වූ වර්ෂය - 1800
තෙවැනි සිතියම (කොළඹ නගරය)
සිතියමෙන් නිරූපිත ස්ථානය - කොළඹ නගරය
සිතියමේ නම - Colombo in the Early XIX Century (19වැනි සියවසේ මුල් කාලයේ කොළඹ නගරය)
සිතියමේ ස්ථාන නාම සදහන් භාෂාව - ඉංග්‍රීසි
සිතියම නිර්මාණය වූ වර්ෂය - 1900
සිව්වැනි සිතියම (කොළඹ නගරය)
සිතියමෙන් නිරූපිත ස්ථානය - කොළඹ නගරය
සිතියමේ නම - Colombo (කොළඹ නගරය)
සිතියමේ ස්ථාන නාම සදහන් භාෂාව - ඉංග්‍රීසි
සිතියම නිර්මාණය වූ වර්ෂය - 1901
පස්වැනි සිතියම (කොළඹ නගරය)
සිතියමෙන් නිරූපිත ස්ථානය - කොළඹ නගරය
සිතියමේ නම - Location Map of Central Colombo (කොළඹ මධ්‍යගත කොටසේ ස්ථාන නාම සිතියම)
සිතියමේ ස්ථාන නාම සදහන් භාෂාව - ඉංග්‍රීසි
සිතියම නිර්මාණය වූ වර්ෂය - මෑතකාලීන සිතියමකි
